نخستین بازتاب رسانه ای حمله به تاسیسات نفتی آرامکو در ایتالیا؛ به خبررسانی این رخداد؛ بدون گمانه زنی در خصوص عامل آن اختصاص داشت؛ و به عنوان نمونه؛ عنوان انتخابی روزنامه Il post در تاریخ ۱۴ سپتامبر این بود: "گروهی از هواپیماهای بدون سرنشین، دو سکوی آرامکو، تأسیسات دولتی نفت عربستان سعودی را مورد حمله قرار دادند[۱] ".

رسانه‌های ایتالیا در دومین موج پوشش خبری این رخداد؛ غالبا در عناوین خود، حوثی‌های یمن را عامل این حمله معرفی نمودند؛ که به عنوان نمونه، روزنامه La Repubblica دو عنوان " حمله ی یمنی‌ها به تاسیسات نفتی عربستان سعودی: بزرگ ترین تاسیسات نفتی جهان توسط ۱۰ هواپیمای بدون سرنشین بمباران شد"؛ و " یمن، حمله با هواپیمای بدون سرنشین به تاسیسات نفتی عربستان سعودی: تاسیسات نفتی در اتش " را، در این خصوص منتشر ساخت؛ و روزنامه Avvenire عنوان "عربستان سعودی. پالایشگاه مورد حمله توسط هواپیماهای بدون سرنشین حوثی‌های یمن در آتش می‌سوزد[۲]" را، در انعکاس این خبر به کار بست.

موج بعدی رسانه ای به اخبار و تحلیل‌هایی اختصاص داشت؛ که بر فرضیه حمایت ج.ا.ایران از حوثی‌های یمن متمرکز بود. در این موج رسانه ای به عنوان نمونه؛ سایت تحلیلی Aspenia در تاریخ ۱۹سپتامبر ۲۰۱۹ مقاله ای به قلم Eleonora Ardemagni  با عنوان "حمله به تاسیسات نفتی سعودی : حوثی‌های یمن و هماهنگی بین شبه نظامیان طرفدار ایران" را منتشر ساخت؛ و روزنامه Avvenire وابسته به واتیکان، با انتشار گزارش مفصلی ادعا نمود؛ ج.ا.ایران سالانه حدود ۱۰ میلیون دلار به حوثی‌های یمن کمک نظامی می‌نماید؛ و ۷۰ هزار موشک کوتاه برد؛ و۴ نوع هواپیمای بدون سرنشین نیز در اختیار ایشان قرار داده است. این روزنامه در مقاله دیگری به قلم Paolo Alfieri ایران را حامی انصار ا... یمن معرفی نمود؛ و در دیگر مقالات و گزارش‌های خود نیز، این حمله را به "شورشیان شیعی" تحت حمایت ایران نسبت داد[۳].

محتوای چهارمین موج رسانه ای در این خصوص، طرح اتهام حمله مستقیم ج.ا.ایران به تاسیسات نفتی عربستان؛ و گمانه زنی در خصوص واکنش‌های احتمالی به آن بود. با چنین محتوایی به عنوان نمونه، روز نامه La Repubblica مطلبی با عنوان " عربستان سعودی دریا پیما و هواپیماهای بدون سرنشین حمله به تاسیسات نفتی را به نمایش گذاشت: از شمال آمده اند، و مارک ایرانی دارند" را منتشر نمود[۴].

در عناوین مرتبط با این موج رسانه ای اخیر، گزارشگر یا تحلیلگر عمدتا از ارایه نظر مستقیم پرهیز نموده؛ و در طرح اتهام، آن را از منبعی دیگر نقل قول می‌نماید:

 چاپ گزارش با عنوان " امریکا در حملات به میادین نفتی عربستان سعودی ایران را متهم می‌کند" در روزنامه Il corrieer della sera [۵]؛ خبر شبکه ماهواره ای sky که پرتاپ موشک از پایگاهی در خاک ج.ا.ایران را به عنوان ادعای شبکه CNNطرح می‌نماید[۶]؛ نقل قول از "مارک پومپئو" در روزنامه La stampa با انتشار خبری با عناون "حمله با هواپیمای بدون سرنشین به تأسیسات نفتی عربستان سعودی. شورشیان شیعی با ۱۰ فروند هواپیما بدون سرنشین از یمن به پالایشگاه‌های ریاض حمله کردند[۷]"؛ و خبر روزنامه Il Manifesto که "دستور حمله توسط ایرانی‌ها به حوثی‌های یمن" را "ادعای واشینگتن" دانسته؛ و احتمال وقوع جنگ را پیش بینی می‌نماید؛ و درنهایت؛ مهم ترین خبر در این موج؛ که به قلم Brahim Maarad با عنوان "ترامپ در خصوص حمله به عربستان سعودی به ایران حمله نمود[۸]." در یکی از خبرگزاری‌های اصلی ایتالیا؛ یعنی Agi؛ نمونه‌هایی از این طرح اتهام مبتنی بر نقل قول هستند.

با فرونشستن این موج، چنان که انتظار می‌رفت؛ موج رسانه ای دیگری آغاز شد؛ که پاسخ ج.ا.ایران به این تهدیدات و اتهامات را نیز پوشش می‌داد. در این موج رسانه ای به عنوان نمونه، روزنامه Il fatto quotidiano مطلبی با عنوان "عربستان سعودی... آمریکا ایران را متهم می‌کند؛ که پاسخش این است: برای جنگ آماده ایم[۹]"؛ و روزنامه La Repubblica مقاله ای به قلم Vincenzo Nigro با عنوان "در حالی که ترامپ به عربستان سعودی سرباز و سلاح می‌فرستد؛ ژنرال‌های ایرانی هشدار می‌دهند: هرگونه تجاوز به خاک مان را به شدت پاسخ خواهیم داد[۱۰]"؛ را منتشر نمودند.

اما در نهایت، واپسین موج رسانه ای در این خصوص، که به نحو معناداری توسط معتبرترین رسانه‌های ایتالیایی انتشار یافت؛ از میل طرفین به فرونشاندن تنش‌ها خبر داشت؛ و در جریان آن؛ به عنوان نمونه، پخش خبر سراسری ایتالیا، این جمله از ترامپ را برجسته ساخت که: "اگر چه برای جنگ با ایران آماده ام؛ اما خواستار آن نیستم[۱۱]"؛ و روزنامه Osservatore romano از خبرگزاری‌های رسمی واتیکان نیز در مقابل؛ این جمله رییس جمهوری اسلامی ایران را برجسته ساخت که: این حمله حوثی‌ها به تأسیسات نفتی، معنایی جز هشدار ایشان به عربستان سعودی، برای توقف حمله به غیر نظامیان نداشته است[۱۲]؛ و در نهایت، خبرگزار ی رسمی ایتالیا Ansa، با انتشار مطلبی با عنوان "طرفین درگیر از تشدید تنش‌های منطقه پرهیز می‌کنند[۱۳]"؛ از به ساحل نشستن فعلی طوفان امواج رسانه ای حمله به تاسیسات آرامکو خبر داد.

به موازات این امواج رسانه ای، دو رویکرد تحلیلی به این خبر، در رسانه‌های ایتالیا در جریان بود؛ که رویکرد نخست، قصد واکاوی موضع؛ و پیش بینی راهبردهای آتی طرفین درگیر را داشت؛ که در این میان، روزنامه Il sole ۲۴ ore با انتشار مقاله ای با عنوان "نفت، تمامی ترفندهای سعودی‌ها برای تبلیغ فرضیه آرماکو" به قلم Sissi Bellomo بر واکاوی موضع و پیش بینی راه بردهای آتی سعودی‌ها و هم پیمانان ایشان متمرکز بود[۱۴]؛ و روزنامه Foglio Il نیز با انتشار مقاله "تحقیر بزرگ" به قلم Daniele Raineri این سوال را مطرح نمودکه: "چرا ایران دقیقا حالا، تصمیم حمله به قلب تأسیسات نفتی عربستان سعودی را گرفت"؟ و در پاسخ، در آستانه سفر رییس جمهوری اسلامی ایران به نیویورک، این فرضیه را مطرح نمود که ایشان: "یا نمی‌خواهد ترامپ را ببیند؛ یا می‌خواهد او را از موضع قدرت ببیند[۱۵]".

به دو علت، بیش از این بر محتوای مقالات انتشار یافته بر مبنای رویکرد نخست توقف نمی‌نماییم؛ زیرا گذر زمانی اندک، نا محتمل بودن قریب به اتفاق واکاوی‌ها و پیش بینی‌های راهبردی مبتنی بر آن در این گزارش‌ها و مقالات را مشخص نموده؛ و دو دیگر این که، تمرکز مخاطب ایتالیایی بیشتر بر رویکرد دیگری معطوف بوده؛ که این رخداد را فراسوی واکاوی موضع طرفین؛ پیش بینی‌های راهبردی؛ و هرگونه ارزش داوری؛ به مثابه عامل بالابرنده قیمت نفت نگریسته؛ و پیامدهای آن بر اقتصاد جهانی؛ به ویژه اقتصادهای بحران زده ای نظیر اقتصاد ایتالیا را مورد تأکید قرار داده است.

 در میان گزارش‌های تحلیلی ای از این دست، گزارشی اقتصادی در روزنامهIl corrieer della sera با اشاره به کاهش تولید نفت عربستان به نصف تولید قبلی پس از این حملات، پیامدهای این کاهش تولید را بررسی نموده[۱۶]؛ و خبرگزاری AdnKronos ایتالیا از افزایش قیمت نفت خام به سقف بشکه ای ۶۰ دلار پس از این حملات خبر داده[۱۷]؛ و در نهایت، خبرگزاری رسمی واتیکان با انتخاب یک عنوان معنادار، به روشنی موضع مخاطب ایتالیایی در خصوص این رخداد را در این عنوان به نمایش گذاشته است:

 "در حالی که ترامپ به کینه جویی خود با ایران؛ و تهدید این کشور به جنگ مشغول است؛ این قیمت نفت است؛ که دارد بالا می‌ورد[۱۸]".

این عنوان و عناوین پرشمار دیگر از این دست، گویای رویکردی در ایتالیایی معاصر است؛ که ترکیبی از دو رویکرد آخرین انتخابات این کشور؛ یعنی عوام گرایی و راست گرایی افراطی است؛ که اولی در پی واکاوی موضع و پیش بینی راهبردی نیست؛ و دومی ارزش داوری‌های پیشینِ نمونه وارِ اروپایی را متوقف ساخته؛ و هر رخداد بین المللی را تنها در نسبت با منافع ملی – نژاد گرایانه خود می‌سنجد؛ و مطابق آن؛ حمله به تاسیسات نفتی آرامکو؛ صرف نظر از هر چیز؛ تا آن جا که به شهروندان ایتالیایی مربوط می‌شود؛ رخدادی منجر به افزایش قیمت نفت است.

اگر چه شهروندان ایتالیایی کم کم دارند به شنیدن خبر افزایش مالیات و قیمت‌ها عادت می‌کنند؛ اما به هر حال، در شرایط اقتصادی بحرانی شان، خبر هیچ افزایش قیمتی برای شان مطلوب نیست؛ و تنها خشم شان نسبت به عاملان آن؛ از حزب رقیب گرفته؛ تا دولت ائتلافی این کشور؛ و اتحادیه اروپا را افزایش می‌دهد؛ چه رسد به ایالات متحده آمریکا که میان این همه افزایش مالیات و قیمت؛ با افزایش تعرفه‌های گمرکی محصولات غذایی که به این کشور صادر می‌نمودند و تغییر قوانین آن؛ کاهش قیمت آن چه ایتالیایی‌ها می‌فروشند را موجب خواهد شد.

در چنین پس زمینه ای، سهم عربستان سعودی و ج.ا.ایران، که پیشاپیش مشمول بیگانه هراسی و اسلام هراسی رو به تزاید در ایتالیا نیز بوده اند؛ از این خشم عمومی، ناگفته پیداست؛ و با برخی اخبار دیگر از دو کشور، تشدید هم می‌گردد؛ با این تفاوت که در خصوص ج.ا.ایران، این خشم به طور متناقضی، خشمی آمیخته با دوستی از کشوری است؛ که ایتالیا ریشه‌های مشترک تاریخی ای در شبکه مناسبات همه جانبه فرهنگ محور با آن دارد؛ و تا چندی پیش، شریک اول تجاری اش در اروپا نیز بوده است.